Wat is participatiemarketing en wat heb je er als ondernemer aan?
De bijna tachtigjarige Bernie Sanders wil in 2020 gekozen worden tot Amerikaanse president. Hij beseft echter dat hij vanuit zijn partij, de Democraten, te weinig steun heeft om als kandidaat naar voren te worden geschoven. Wat kan hij doen? De strijd opgeven en met pensioen gaan? Nee, dat is niets voor Bernie.
Wat Sanders doet is dapper: hij spreekt zijn kleine maar trouwe groep fans aan. Hij zegt tegen hen: ‘Als ieder van jullie een aantal mensen kan overtuigen om mijn boodschap te verspreiden, dan is de eerste stap gezet. Die mensen kunnen vervolgens ook een aantal mensen vinden om mijn boodschap te verspreiden, die dat ook doen, enzovoort. Op die manier hebben we heel snel een groot aantal mensen dat mijn boodschap verspreidt.’ Goed, dat zijn niet letterlijk Bernies woorden, maar dat is waar het op neerkomt. Alles draait om exponentiële groei. En het werkt: Sanders heeft al 400.000 vrijwilligers verzameld die zijn gospel verspreiden en hij is rap op weg naar een miljoen.
Naar mijn idee is het briljante van deze aanpak niet zozeer het aantal volgelingen dat hij weet te verzamelen (al is dat indrukwekkend). Nee, de ware genialiteit van de strategie is dit:
Hij bouwt geen campagne, maar een beweging.
En het zijn bewegingen die verkiezingen winnen. (Zoals Trump bewees.)
Participatiemarketing, dat is het woord dat ik heb gegeven aan deze aanpak. Het is een concept waarin je je fans aanspreekt om actief mee te helpen een doel te bereiken. Het is een vorm van marketing die aan terrein wint. Waarom dat zo is? En wat jij er als ondernemer aan hebt? Dat is wat ik je ga vertellen vandaag.
De kracht van participatiemarketing
De miljoen vrijwilligers die ervoor zorgen dat Bernie Sanders constant bij het Amerikaanse publiek op de radar blijft, geven zijn campagne een geloofwaardigheid die je niet met geld, advertenties of rally’s kunt bereiken. Een miljoen mensen die actief flyeren en toespraken houden zijn het meest krachtige symbool dat je je als politicus kunt wensen. En wanneer ik politicus zeg, bedoel ik ook ondernemer. Want ook ondernemers gebruiken deze aanpak (maar daarover later meer).
Er zijn inmiddels communicatiebedrijven die voor organisaties dergelijke campagnes opzetten. Wil je als politicus het halve land achter je krijgen? Een bureau kan jou begeleiden.
Overigens noemen dergelijke communicatiebedrijven zichzelf nooit een communicatiebedrijf. Dat zou te gewoontjes zijn. Een grote speler in het veld, Momentum, noemt zich een ‘movement incubator’. De aanpak van Sanders noemen zij ‘active popular support’. Het is een belangrijke factor in het verspreiden van nieuwe ideeën en het doen verschuiven van de publieke opinie.
Participatiemarketing is een business aan het worden (zelfs als niet iedereen het participatiemarketing noemt). Ook dát laat zien dat het een krachtig instrument is om een doel te bereiken.
Waarom participatiemarketing aan populariteit wint
Naar mijn gevoel zijn dit de redenen:
1. We stevenen af op een participatiesamenleving
In een participatiesamenleving wordt van iedere burger gevraagd om verantwoordelijkheid te dragen voor zijn of haar directe omgeving. De Nederlandse koning verklaarde dat dit mogelijk is doordat ‘mensen in onze huidige netwerk- en informatiesamenleving mondiger en zelfstandiger zijn dan vroeger’. De overheid zal minder steun en begeleiding aan de burger geven omdat de verzorgingsstaat in de huidige vorm niet meer betaalbaar is.
Er wordt door kritische stemmen wel gesuggereerd dat ‘participatiesamenleving’ eigenlijk betekent: ‘Zoek het zelf maar uit.’ En dat betekent het ook, als ik eerlijk ben.
Uit hetzelfde gevoel is participatiemarketing ontstaan: omdat je niet gesteund wordt door het grotere geheel (in het geval participatiesamenleving is dat de overheid, en in het geval van participatiemarketing bijvoorbeeld een bank) zoek je steun bij de kleinere delen, de individuen. Zowel bij de participatiesamenleving als bij participatiemarketing worden de krachten van vele individuen gecombineerd om iets groots te bereiken, terwijl vroeger de kracht van iets groots werd benut om iets kleins te bereiken.
2. Crowdfunding is ingeburgerd
Het is inmiddels doodnormaal om kapitaal te vergaren met crowdfunding. Ook dit is een breuk met de tradities: in plaats van een groot instituut (de bank) te vragen om een grote zak vol geld, vraag je heel veel individuen of ze ieder een klein beetje geld kunnen geven.
Crowdfunding is bijzonder snel gegroeid tijdens de laatste economische crisis. Er waren toen talloze ondernemers met goede ideeën, maar weinig banken die wilden financieren. Ook in dit geval leek het grotere instituut te zeggen: ‘Zoek het zelf maar uit.’ En dat is wat men deed.
De acceptatie door het grote publiek van de participatiesamenleving én van crowdfunding heeft er naar mijn mening toe geleid dat mensen ook sneller participatiemarketing benutten om een doel te bereiken. ‘Als het grotere geheel mij niet helpt om mijn doel te bereiken, dan vraag ik de kleinere delen wel om hulp,’ lijkt de gedachte te zijn.
Nederigheid als basis
Om een grote schare mensen voor jouw doel in beweging te krijgen, is er een grote mate van eerlijkheid en nederigheid nodig. Je geeft letterlijk toe dat je je doel niet alleen kunt bereiken. Als je wilt dat mensen je vertrouwen moet je transparant zijn. Je moet duidelijk uitleggen wat je doel is en waarom het voor jou zo belangrijk is om dat te behalen.
In een dergelijke situatie kan je niet om te pot heen draaien: je zal moeten zeggen waar het op staat.
Nederigheid is wat ook de PVDA in 2019 toonde toen ze meer volgelingen wilden krijgen voor hun politieke doelen. Op de Bernie Sanders-manier vroegen ze hun trouwe achterban om hun aantal supporters exponentieel te laten groeien. En dat werkte.
Wees nederig wanneer je participatiemarketing wil inzetten.
Hoe begin je aan participatiemarketing?
Omdat participatiemarketing een nieuw fenomeen is (zo nieuw zelfs dat ik het woord ‘participatiemarketing’ heb moeten bedenken om er een naam aan te geven), bestaat er geen handleiding voor. Desondanks kan ik je een idee geven van de dingen waar je aan moet denken.
Allereerst moet je aan de volgende basisvereiste voldoen:
Jouw doel moet reeds een kleine maar toegewijde groep fans hebben.
Zij zijn de verspreiders van jouw idee, jouw ideaal, jouw doel.
Wanneer aan die basisvereiste wordt voldaan, kun je verschillende middelen inzetten om je doel te bereiken:
- Social media lenen zich perfect voor participatiemarketing. Het zijn media waar de gebruikers (jouw fans dus) het voor het zeggen hebben. Delen en gedeeld worden met vrienden en familie is waar het om draait. Maak een video die de aandacht grijpt en laat die viral gaan.
- Zorg voor een goede website waarop mensen diepgaande informatie kunnen krijgen over jouw doel. Pas het principe van storytelling toe om emoties teweeg te brengen die de lezer aanzet tot actie.
- Vergeet ook het offline deel van participatiemarketing niet. Houd inspirerende meetings waarin je jouw passie deelt. Geef workshops aan je fans; zo leren ze hoe ze het beste de boodschap kunnen verspreiden. Geef trainingen op het gebied van publiekelijk spreken; wanneer je achterban weet hoe ze moet praten voor een groep, is de kans groter dat de boodschap overkomt.
Gebruik participatiemarketing als onderdeel van een doordachte strategie. Duwtje in de rug nodig? Je weet ons te vinden.
Alles samengevat
Wat doe je wanneer je een doel wilt bereiken, maar je hebt niet genoeg slagvaardigheid om dat te doen? Juist, je vraagt om hulp. De groeiende inzet van participatiemarketing is te danken aan een afgenomen vertrouwen in grotere instituten zoals overheden en banken. Het gevolg is daarvan is dat men de krachten van individuen bundelt om doelen te bereiken.
Participatiemarketing is bijzonder krachtig omdat mensen jou vanuit overtuiging helpen, en niet omdat ze er op een of andere manier voor beloond worden. Je creëert een beweging, en met een beweging achter je kun je iedere strijd winnen.
Participatiemarketing werkt alleen wanneer je reeds een trouwe fanbasis hebt. Zij zullen verspreiders voor jouw boodschap zoeken, die dat vervolgens ook doen, enzovoort.
Zet de juiste media in: social media zijn perfect om snel een boodschap te verspreiden; je website zal geïnteresseerden diepgaande informatie geven; face-to-facebijeenkomsten zijn ideaal om kennis over te dragen en mensen te enthousiasmeren.
Wij wensen je heel veel succes in het bereiken van je doelen!