Leestijd 5 minuten

Multimedialeren: chemie tussen woord en beeld

Wie E-learning zegt, zegt zelfstudie. Maar hoe hou je deelnemers digitaal en vanop afstand bij de les? Multimedia speelt dan een belangrijke rol.

ChatGPT Image May 8, 2025, 11 07 15 AM

Je wil toch dat de deelnemers van je e-learning gemotiveerd zijn én dat ze je leerinhoud begrijpen, onthouden en gaan toepassen? “De leeropbrengst”, noemen we dat. Een doordachte multimedia-aanpak is dan wel noodzakelijk.

Chemische reactie tussen woord en beeld

De pedagoog Richard E. Mayer deed in de jaren 90 tien jaar onderzoek naar multimedialeren. Zijn conclusies zijn vandaag nog steeds prima toepasbaar, wat al best straf is in onze snel evoluerende technologiewereld. Video, audio, animatie, … het was toen minder courant, maar wel al bestaande. Alleen de VR-Bril, daar had Mayer het in de jaren 90 nog niet over…

Algemeen beschouwd stelt Mayer met zijn theorie dat multimedia-instructie verbale en visuele mentale voorstellingen stimuleert, die geïntegreerd kunnen worden met de beschikbare voorkennis, waardoor nieuwe kennis geconstrueerd wordt.

Een hele boterham. Mayer zegt daarmee dat  woord, beeld en voorkennis in een e-learning als het ware een “chemische reactie” moeten uilokken om zo tot nieuwe kennis en inzichten bij de leerder te leiden.

Vliegtuigjes leren vouwen

Uit Mayers multimedia-instructie-theorie volgen enkele zeer interessante ontwikkelingsprincipes voor digitaal leermateriaal.

Het “Multimediaprincipe” is er daar één van:

“Cursisten leren beter van woorden én grafische elementen dan alleen van woorden.”

Ofwel: Tekst én beeld is beter dan tekst alleen.

De vliegtuigjestest van de The Belgian Network for Open and Digital Learning maakt dat concreet.

Het gaat zo:

3 groepen krijgen instructies op een verschillende manier om een vliegtuigje te vouwen.

  • een eerste groep krijgt enkel een geschreven handleiding,
  • een tweede groep krijgt diezelfde handleiding met bijkomende uitleg van de spreker,
  • een derde groep krijgt een video waarin de spreker toont en uitlegt hoe vliegtuigjes moeten gemaakt worden.

Bij de daaropvolgende opdracht ‘maak vliegtuigjes die aan de gevraagde kwaliteitseisen voldoen’,

scoort:

  • groep 1 met enkel geschreven handleiding: 1 goedgekeurd vliegtuigje;
  • groep 2 diezelfde handleiding met bijkomende uitleg van de spreker: 3 goedgekeurde vliegtuigjes;
  • groep 3 met de video: 11 goedgekeurde vliegtuigjes.

Tekst en uitleg helpen dus nauwelijks. Maar een video die toont hoe het moet, geeft spectaculaire leerresultaten.

Het belang van beeld verbaast natuurlijk niet. “Een beeld zegt meer dan duizend woorden”, wie kent die uitspraak niet? Denk ook aan het belang van ondersteunende visuals bij presentaties. Of de aandacht en bereik van een post op social media als die visueel is.

Laat woorden en beelden samenwerken

In het multimediaprincipe van Mayer kunnen woorden zowel geschreven als gesproken tekst zijn.

En beeld kan gaan van:

  • statische illustraties zoals tekeningen, grafieken, tabellen, kaarten of foto’s,
  • dynamische elementen zoals animaties of video.

Video en animatie zijn dus geen noodzakelijke voorwaarde voor een kwalitatieve e-learning, zoals sommigen lijken te geloven. Ik volg momenteel de online cursus elements of AI (een aanrader) en daar komt geen video of animatie aan te pas. De cursus is goed opgebouwd, met enkel boeiende geschreven tekst en enkele knappe illustraties én oefeningen. Dat kan dus ook.

De uitdaging luidt: laat woorden en beelden samenwerken, in welke vorm ook.

Ga dus niet zomaar een animatie maken van een bestaande cursus, e-book of handleiding om ze dan in je online cursus te droppen, dat is echt geen goed idee. Denk na over hoe de woorden en grafische elementen kunnen samenwerken en elkaar versterken om zo een meerwaarde te leveren aan de cursist.

Cognitieve overbelasting: trap niet in de val

Een valkuil voor multimedia in e-learning: cognitieve overbelasting. Zo is aangetoond dat cursisten beter leren van animatie met beschrijvende audio dan van animatie, beschrijvende audio én onscreen tekst. Want dat overbelast het visuele kanaal van het werkgeheugen. Dus geen beeld, audio én geschreven tekst in je video of animatie.

Omwille van toegankelijkheid kan je wel het uitgeschreven audioscript aanbieden, maar dat is een ander verhaal.

Verrijk je online cursussen, klop aan bij de multimedia-cracks van Motionmill

Conclusie: laat woord en beeld samenwerken in je digitaal leermateriaal, let op voor cognitieve overbelasting.

Wil je een boeiende e-learning laten maken, verrijkt met kwalitatieve, goed gedoseerde multimedia als audio, video en animatie? Of wil je een bestaande online cursus opfrissen met multimedia?

Klop dan zeker bij ons aan, wij hebben multimedia-cracks in huis die je graag helpen!

Boek een kennismakingsgesprek

De cognitieve multimediatheorie van Mayer toegelicht, in woord en beeld:

 

 

 

 

 

Deel dit bericht

Wij delen graag onze kennis met je.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en je ontvangt 1 keer in de twee weken een leerzame, mooie, grappige, gelukkig makende mail.

Naam(Vereist)
Privacy(Vereist)
Dit veld is verborgen bij het bekijken van het formulier
Segment
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
motionmill logo 2024 wit

Motionmill is jouw referentie voor webdesign in Antwerpen. We zijn experts in WordPress. Je website is de belangrijkste bouwsteen voor je online communicatie. Wij creëren je branding, ontwikkelen je website en zorgen er ten slotte voor dat je website gevonden wordt dankzij online marketing.

Motionmill