Waarom je niet alle foto’s van het internet mag gebruiken voor je eigen marketing

Afbeeldingen vallen onder het auteursrecht: wat betekent dat precies?

Afbeeldingen kunnen je online content en je drukwerk laten schitteren. Of je nu een blogpost, webpagina, e-boek of ander communicatiemiddel maakt, het toevoegen van visuals verbetert de algehele gebruikerservaring. Maar let op, want veel foto’s op het internet vallen onder het auteursrecht op afbeeldingen.

Je kan afbeeldingen echter niet zomaar van internet halen: de maker van de afbeelding wil misschien helemaal niet dat andere mensen en bedrijven zomaar zijn creaties hergebruiken. Als maker van een afbeelding heb je zogenaamd auteursrecht (ook bekend als copyright), wat betekent dat de maker bepaalt wie zijn afbeeldingen mag gebruiken, en onder welke voorwaarden dat gebeurt.

Het is jouw eigen verantwoordelijkheid om te bepalen of en hoe je die foto die je op het internet vond kan gebruiken zonder het auteursrecht op afbeeldingen te schenden.

Auteursrechtenschending: de risico’s van afbeeldinggebruik zonder toestemming van de maker

Elke afbeelding – of je deze nu op Google, social media of op een stockfotosite vindt – krijgt copyright zodra deze is gemaakt. Het is aan jou om te weten te komen of je wettelijk het recht hebt om deze te gebruiken.

De gevolgen van het schenden van auteursrechten op afbeeldingen (zelfs per ongeluk) zijn ernstig.

Degenen die schuldig worden bevonden aan schending van het auteursrecht op afbeeldingen, kunnen een hoge boete krijgen en zelfs gevangenisstraf.

Mocht een zaak voor de rechter komen, dan is een partij die schuldig wordt bevonden aan inbreuk op het auteursrecht ook verantwoordelijk voor alle advocaatkosten en gerechtskosten.

Dat is niet alles: de rechtbank heeft het recht om elk werk dat de auteursrechtschending bevat in beslag te nemen, en in extreme gevallen kan de inbreukmaker op het auteursrecht worden veroordeeld.

Ik presenteer je zes soorten afbeeldingen die je mag gebruiken zonder aan auteursrechtschending te doen.

1. Gebruik afbeeldingen uit het publieke domein

Public Domain-afbeeldingen of afbeelding uit het publieke domein hebben geen copyright omdat:

• Het auteursrecht is verlopen. (Auteursrecht vervalt automatisch wanneer een afbeelding een bepaalde leeftijd bereikt. In de Europese Unie geldt een termijn van 70 jaar vanaf het overlijden van de auteur.)
• Het werk had nooit copyright om mee te beginnen.
• De auteursrechthebbende heeft het werk vrijgegeven in het publieke domein.

Auteursrechtvrije afbeeldingen hebben het Public Domain Mark 1.0 of het CC0 1.0 Universal Public Domain Mark.

Voor afbeeldingen in het publieke domein is geen bronvermelding vereist.

Je kan afbeeldingen uit het publieke domein verkrijgen op sites zoals Wikimedia Commons en Flickr Commons.

Wikimedia Commons herbergt ruim 77 miljoen afbeeldingen

2. Zoek naar Creative Commons-afbeeldingen

Een andere geweldige (en gratis) bron van foto’s zijn afbeeldingen met Creative Commons-licenties.

De Creative Commons-licentie geeft fotografen de mogelijkheid om hun foto’s openbaar te maken terwijl ze toch enige controle behouden over hoe ze worden gebruikt.

Alle foto’s met een Creative Commons-licentie vallen in twee categorieën:

• Degenen die commercieel gebruik toestaan.
• Degenen die dat niet doen.

Commercieel gebruik wordt gedefinieerd als gebruik dat ‘voornamelijk bedoeld is voor commercieel voordeel of geldelijke compensatie.’

Die compensatie kan echter direct of indirect zijn – dus als je een afbeelding gebruikt in een blogpost of op een webpagina die is gelieerd aan een bedrijf met winstoogmerk, is het gebruik commercieel.

Gebruik daarom alleen Creative Commons-foto’s die voor commercieel gebruik zijn toegestaan.

Als je voor een bedrijf met winstoogmerk werkt, gebruik dan geen Creative Commons-foto’s die commercieel gebruik niet toestaan.

Buiten dat kunnen foto’s met een CC-licentie andere bepalingen hebben waaraan je je moet houden, waaronder:

• Naamsvermelding (Engelse naam: attribution): Met deze licentie kunnen anderen het werk van de maker distribueren, aanpassen en erop voortbouwen, zolang ze de maker voor de originele creatie crediteren.
• Naamsvermelding-GelijkDelen (Engelse naam: Attribution-ShareAlike): Met deze licentie kunnen anderen het werk van de maker bewerken en erop voortbouwen zolang ze de maker crediteren en hun nieuwe creaties onder dezelfde voorwaarden licentiëren.
• Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken (Engelse naam: Attribution-NonDerivative): deze licentie staat herdistributie van een afbeelding toe zolang de afbeelding ongewijzigd blijft en wordt gecrediteerd aan de maker.

Terwijl je door de miljoenen Creative Commons-afbeeldingen zoekt die deze wereld rijk is, kan je je zoekopdracht filteren om afbeeldingen te vinden die commercieel kunnen worden gebruikt en/of aangepast mogen worden.

3. Koop stockfoto’s

Stockfoto’s zijn foto’s die makers in licentie geven aan iedereen die bereid is hun een licentievergoeding te betalen.

Het kopen van een licentie geeft je het recht om de foto te gebruiken op elke manier die wordt voorgeschreven door de licentieovereenkomst.

Het belangrijkste voordeel van stockfotosites is dat ze een enorm aantal foto’s bevatten die relevant zijn voor bijna elke niche. En omdat stockfotografen professionals zijn, is de kwaliteit doorgaans hoog.

Er bestaan enorm veel stockfotowebsites. Enkele grote namen zijn Shutterstock, iStock en 123rf.com.

Shutterstock is een bekende stockfotowebsite

Het is echter belangrijk op te merken dat zelfs stockfoto’s bepaalde voorwaarden bevatten. Bepaalde foto’s worden bijvoorbeeld gebruikt voor ‘alleen redactionele doeleinden’. In deze gevallen kan je de foto gebruiken voor een publicatie zoals een nieuwsbrief of een blog, maar je mag de foto niet gebruiken voor een Facebook-advertentie of een zakelijke homepage.

Heb je niet zo’n groot budget en ben je niet in staat om te betalen voor professionele stockfoto’s? Sinds enkele jaren bestaan er ook gratis stockfotowebsites, zoals Unsplash, Pexels en Pixabay. De foto’s op die websites zijn gemaakt door zowel professionele als amateurfotografen.

Pixabay is een website voor gratis stockfoto’s

Mijn tip voor zowel betalende als gratis stockfotosites: lees de licentieovereenkomst altijd goed door om problemen te voorkomen.

Gerelateerd artikel: Het probleem van te vaak gebruikte stockfotografie en hoe je het omzeilt

4. Gebruik je eigen afbeeldingen

Een andere optie is om je eigen foto’s te maken. Als je zelf de fotograaf bent, is er geen gevaar voor het schenden van auteursrechten.

Bovendien zullen de foto’s volledig origineel zijn: niemand anders op het internet zal ze hebben!

En nee, je hoeft niet de deur uit om een ​​professionele camera te kopen, want de meeste van de huidige smartphones hebben camera’s waarmee je foto’s van ongelooflijke kwaliteit kan maken. Om je foto’s er professioneel uit te laten zien, moet je rekening houden met belichting en achtergronden.

Natuurlijk zal een smartphonefoto nooit 100% dezelfde kwaliteit geven als een foto van een professionele fotograaf, maar als je weinig budget hebt is het zeker een acceptabele tijdelijke oplossing. Je kan ook iemand inhuren om een ​​reeks afbeeldingen voor je te laten maken. Zorg er dan wel voor dat jouw exclusieve gebruiksrechten op de foto’s impliciet in het contract zijn vastgelegd.

5. Gebruik afbeeldingen van social media alleen met toestemming

Afbeeldingen die op social media verschijnen, zijn niet anders dan alle andere afbeeldingen die je online zal vinden. Wil je ze hergebruiken, dan moet je verantwoordelijk handelen en om toestemming vragen aan de auteursrechthebbende.

Het is gebruikelijk om te zien dat mensen afbeeldingen van sociale media op hun eigen kanalen plaatsen of embedden in hun eigen blogs, maar dat maakt het nog niet legaal.

Neem bijvoorbeeld Instagram: in de servicevoorwaarden staat duidelijk dat het copyright van elke Instagram-afbeelding bij de plaatser hoort.

Als je social media-inhoud zonder toestemming gebruikt, kan dit leiden tot juridische stappen. Voor een klein bedrijf kunnen de juridische kosten en het oordeel catastrofaal zijn.

Wees dus altijd voorzichtig. Stel dat je een klant hebt die een geweldige afbeelding van je product op Instagram heeft geplaatst en je wilt deze gebruiken. Een eenvoudig direct bericht sturen (of een opmerking achterlaten) waarin je om toestemming vraagt, is snel en gemakkelijk en zal je beschermen tegen juridische vervolging.

Lees ook: Social media: de do’s en don’ts voor ondernemingen

6. Vermijd het gebruik van GIFs

Hoewel het waar is dat GIFs in overvloed aanwezig zijn op het internet, betekent dit niet dat het gebruik ervan legaal is.

Gesteld kan worden dat GIFs onder de doctrine van fair use vallen. De doctrine van fair use houdt in dat auteursrechtelijk beschermd werk in bepaalde gevallen mag worden gebruikt.

Een zoekmachine die bijvoorbeeld een afbeelding toont waarnaar je hebt gezocht, is een voorbeeld van dit ‘redelijke gebruik’.

Een ander voorbeeld van redelijk gebruik is een leraar die materiaal, inclusief auteursrechtelijk beschermd materiaal, verspreidt als onderdeel van de cursussen, of een nieuwsbericht waarin auteursrechtelijk beschermd materiaal voorkomt.

Fair use strekt zich ook uit tot werken die een ‘transformatief’ gebruik van het originele werk zijn. Het argument voor GIFs zou dan zijn dat een korte, lusvormige clip van een film niet representatief is voor de hele film en daarom de waarde niet ondermijnt van het werk als geheel.

Websites als Giphy bevatten mogelijk auteursrechtelijk beschermd materiaal

Technisch gezien zou je, als je volledig zonder risico wilde werken, schriftelijke vrijgaven nodig hebben van de auteursrechthebbende van het originele werk én van de mensen die in de GIF verschijnen. Pff… wat een werk zal dat zijn!

Je zou ermee weg kunnen komen om GIFs te gebruiken zonder toestemming, maar waarom zou je het risico nemen? Alleen omdat iedereen het doet, is het nog niet legaal, en als je een GIF gebruikt, kan je grote problemen krijgen.

Het is het gewoon niet waard, vooral niet als je de beschikking hebt over auteursrechtvrije afbeeldingen, Creative Commons-afbeeldingen, stockfoto’s en eigen foto’s.

Deel dit bericht